Có được một website cho riêng mình thật sướng không khác gì có một căn nhà.
Nhưng cũng giống như việc mua nhà, bên cạnh những lợi ích gặt hái được thì ắt hẳn bạn cũng đã phải có thời gian đầu tư, công sức và cả tiền bạc để có được ngôi nhà đó.
Nhưng rất may mắn là việc sở hữu một website thì đơn giản và nhẹ nhàng hơn nhiều so với chuyện mua nhà, và bạn có thể bắt tay vào tự thiết kế ngôi nhà của chính mình từ chi phí 0 đồng.
Và bài viết này mình sẽ để những ai bắt đầu từ con số 0 như mình cũng có thể tạo mội tổ ấm nhỏ nhắn xinh đẹp. Nhưng để bài viết này có hiệu quả, trước tiên bạn cần phải có vài cam kết với bản thân bạn, đó là: phải kiên trì, sáng tạo và không ngại tìm kiếm.
Đây là 3 yếu tố giúp mình từ một đứa không có tí kiến thức căn bản thì về thiết kế hay code nhưng cũng tự “gầy dựng” được một trang web cũng gọi là “coi được”.
Nếu đã chắc chắn mình có đủ 3 yếu tố trên, thì hãy chuẩn bị ngay để xây dựng website của riêng bạn thôi.
1. Những thông tin cần biết
Hiện nay có rất nhiều nền tảng xây dựng website giúp cho những người không biết gì về code cũng có thể tạo ra website của mình, đơn giản chỉ bằng 2 bước: kéo và thả.
Nói cho dễ hiểu thì để ra được website thì dân chuyên nghiệp sẽ phải code từng dòng một để cho ra một cái khung hình chữ nhật theo đúng kính thước mong muốn, nhưng những nền tảng xây dựng web có sẵn đã làm việc đó thay bạn, và giờ tất cả những gì bạn cần là nhập “hình chữ nhật” và kích thước bạn mong muốn.
Các nền tảng website phổ biến hiện nay là wordpress, wix và một số khác mà mình chưa tìm hiểu tới.
Cái mình đang dùng là wordpress.org.
Có một điều lưu ý là mọi người hay nhầm lẫn wordpress.com và wordpress.org là cùng 1 loại, nhưng thực chất đây là hai nền tảng khác nhau, một cái là tòa nhà chung cư, một cái là nhà riêng có sổ hồng sổ đỏ đầy đủ.
- WordPress.com là nền tảng dành cho những người thật sự bắt đầu từ số 0, ở đây bạn sẽ được phép thuê lại một căn trong nền tảng này, và bạn sẽ là một phần của cộng đồng wordpress.com, với nhận dạng là tất cả các trang web trong tên miền đều có đuôi wordpress.com, dù cho bạn có mua tên miền riêng và dẫn về.
- Còn wordpress.org là nền tảng mà bạn sở hữu một nơi của riêng mình, nhưng điểm yếu là bạn phải biết làm gì với nó. Và tất nhiên việc xây nhà trên một khu đất trống thì khó khăn hơn trang hoàng lại nhà chung cư rất nhiều.
WordPress.com
WordPress.com có cấu trúc hoạt động giống như Facebook, bạn có thể lên tạo cho mình một trang cá nhân, thiết kế tùy thích theo ý mình và wordpress.com có cung cấp sẵn một vài bộ theme (nôm na là trang trí sẵn) cho trang web của bạn, và đã được tối ưu hóa cao nhất, ít gặp các lỗi như là đọc trên điện thoại thì bị sai bố cục chẳng hạn (thuật ngữ gọi là không responsive).
Nền tảng này phù hợp với những ai chỉ có sở thích viết lách hoặc đăng tải thông tin mà không cần quá nhiều tiện ích về sau như buôn bán hoặc có ý định kinh doanh từ trang của mình.
Điểm yếu là bạn sẽ mãi mãi chỉ là một phần của mạng lưới này với tên miền đuôi wordpress.com, mà không thể tạo được các ngôi nhà chính thức như toiyeucongviec.com hay tương tự, mà sẽ là toiyeucongviec.wordpress.com. Nhưng điểm mạnh là bạn sẽ không cần mất chi phí mua tên miền hay hosting hay vật lộn với việc thiết kế hoặc cài đặt mà mình sẽ giải thích kỹ hơn ở phần sau.
WordPress.org
WordPress.org là một nền tảng chỉ cung cấp cho bạn một mảnh đất đã được “khai hoang”, và việc làm gì với nó là nhiệm vụ của bạn. Đây là phương án cho những ai có một số vốn chi phí nhỏ để trang trải tên miền và hosting trang web hằng năm, cộng thêm một chút kiến thức về WordPress để có thể xây nhà theo ý mình.
Điểm mạnh của nền tảng này là bạn được tự do khai thác trang web theo ý bạn, và bạn không là thành viên của nền tảng này, nhưng điểm yếu là bạn sẽ rất chật vật để tìm hiểu những thứ mà bạn có thể làm.
Bạn có thể tìm đọc thêm thông tin về 2 nền tảng này tại đây: https://bit.ly/2FMDE12
2. Những bước đầu tiên để sở hữu một trang web
Nếu đã quyết định chọn wordpress.com thì bạn sẽ chỉ đơn giản làm những thao tác như Facebook, đăng ký và tạo ra một trang của mình. Tham khảo cách trang trí, đăng bài và xong.
Còn nếu đã chọn tự tạo một trang web của riêng mình, thì trước tiên việc bạn phải làm là… mua số nhà.
Domain
Số nhà hay còn gọi là domain là tên miền mà người khác sẽ gõ vào để tìm được nhà bạn.
Hiện nay có rất nhiều kho tên miền cả Việt Nam lẫn nước ngoài, giá từ vài chục ngàn/năm cho tới triệu triệu tùy theo mức độ phổ biến của tên miền đó.
Tên miền càng đặc thù thì càng rẻ ví dụ như ponivibe.com của mình là khoảng 200 ngàn/năm. Mình mua ở Goddady.com.
Lưu ý là bạn cũng nên xem các dịch vụ đính kèm tên miền (nếu có) như SSL (chứng chỉ mã hóa dữ liệu) hoặc các gói Office 365, hosting…
Hosting
Sau khi đã có địa chỉ nhà rồi thì cần phải xây nhà mới ở được, thì “cái nhà” mà bạn ở sẽ là hosting. Hosting là cơ sở dữ liệu lưu trữ tất cả thông tin trên web của bạn từ bài viết cho đến hình ảnh, video… Hosting càng mạnh thì tốc độ tải trang càng cao.
Hosting cũng có nhiều loại, những trang web cần dữ liệu lớn thì sẽ tự xây dựng máy chủ để trữ database của mình, nhưng những trang web nhỏ thì sẽ thuê hosting, nghĩa là thuê một cái kho để để đồ.
Giá thuê thì cũng “thượng vàng hạ cám” từ vài chục ngàn cho đến vài trăm ngàn và hơn thế nữa.
Kể cả WordPress hay Godaddy đều có dịch vụ bán hosting đi kèm, nhưng theo mình đọc tài liệu thì các hosting khá yếu nên không được khuyến khích mua kèm, nhưng đối với trang chỉ toàn chữ và hình ảnh như mình thì đây cũng là một phương án không tệ.
Hosting của mình là được may mắn có người hỗ trợ nên không có kinh nghiệm gì nhiều. Nhưng nói chung đây cũng là một bước khó. Sau khi có hosting bạn sẽ được nhà cung cấp hosting đưa về IP và nameserver để tiến hành cài đặt website WordPress.
Nói về mức độ phức tạp của bước này mình nghĩ các bạn cần tham khảo nhiều thật nhiều trên mạng, vì mỗi nhà cung cấp domain và hosting có những cách làm việc khác nhau. Mình đưa ví dụ về hướng dẫn đầy đủ của một hosting tên là HAWKHOST: https://bit.ly/2TKtXUP với đầy đủ video từ bước mua hosting cho đến cài đặt khá dễ hiểu.
Nếu bạn xem xong và thấy nản thì yên tâm là sau bước này thì mọi chuyện sẽ “khả quan” và dễ dàng hơn rất nhiều.
3. Trang hoàng cho website của mình
Hosting là một trong những bước khó khăn đối với những người không có mối quan hệ tốt với công nghệ như mình, nhưng nếu đã qua được bước này thì việc còn lại chắc chắn sẽ không làm khó được bạn.
Sau khi cài xong hosting bạn sẽ có tên đăng nhập và mật khẩu để vào nhà của mình. Bạn gõ tênmiền/wp-admin và đăng nhập để bắt đầu trang trí các thứ.
2 thuật ngữ mình sẽ sử dụng nhiều chính là PLUGIN và THEME.
Theme
Nếu các bạn có dùng qua theme điện thoại NOKIA thì cách hoạt động của theme này cũng thế.
Theme chính là thiết kế sẵn của toàn bộ trang web mà người khác đã làm giúp bạn. Mọi việc cần làm của bạn chỉ là đi tìm những theme phù hợp theo ý thích và tải về rồi gắn vào trang web của mình.
Sau đó kích hoạt và chỉnh sửa theo ý thích. Mình sẽ để link hướng dẫn chi tiết ở đây cho bạn nào có nhu cầu: https://bit.ly/2JRZ3tV
Riêng về mình thì dùng theme Optimizer (https://bit.ly/1REakHC). Ban đầu mình thấy theme này khá đẹp và diệu kỳ nhưng sau khi tìm thấy một công cụ khác thì mình đã có thể tự tạo ra một theme website theo ý mình.
Plugin
Một chức năng mà wordpress hỗ trợ người dùng đó là cài đặt các ứng dụng để đa dạng website của mình, như thêm chức năng bán hàng, tin nhắn hoặc đủ mọi thứ khác, các phần mềm đó được gọi chung là PLUGIN và cách cài đặt cũng giống hệt như cài theme.
Câu hỏi đặt ra là cài cái gì bây giờ?
Câu trả lời tùy thuộc vào nhu cầu của bạn. Nhưng mình có một plugin khá tâm đắt ở thời điểm hiện tại và đã sử dụng được gần nửa năm dùng để thiết kế trang web.
Tất cả những gì cần làm là kéo và thả những mục yêu cầu như menu, tiêu đề, bài viết, hình ảnh… cái khó là điều chỉnh và cân đối sao cho thẩm mỹ nhất.
Nhưng mình đánh giá đây là một công cụ thân thiện và dễ sử dụng, ngoài ra nó còn cung cấp một số mẫu về các mục trong một trang web ngay trên thư viện mà bạn có thể dễ dàng tải về. Công cụ mình đang nói đến là ELEMENTOR (https://bit.ly/2dHohMm).
Tất nhiên sẽ còn rất nhiều công cụ khác để thiết kế và có thể sẽ còn tối tân hơn nhưng do đã quen sử dụng và công cụ này khá tiện lợi nên hiện tại mình vẫn rất hài lòng.
Nếu bạn có chút tài chính và không có nhiều thời gian để tìm hiểu thì cũng có thể tìm thêm các theme khác miễn phí hoặc có phí nhưng giao diện đã cực kỳ đẹp và đầy đủ mà bạn có thể dùng mà không cần tốn công ngồi thiết kế.
Còn nếu bạn muốn tự thiết kế mà lại không có năng khiếu mỹ thuật cho lắm thì hãy làm như mình, lên Pinterest để tìm kiếm và làm lại như mẫu. Khi bạn đã thành thạo công cụ rồi thì việc tạo các giao diện lung linh như trên Pinterest chỉ bằng vài thao tác là chuyện rất bình thường.
Đây chỉ mới là sơ sơ những gì mình đã trải nghiệm trong việc thiết kế web của mình trong hơn nửa năm qua.
Tất nhiên đây là bài viết của một người không chuyên và có thể chưa tìm hiểu đủ để có cho mình những kiến thức tối ưu nhất, nhưng mình vẫn hi vọng bài viết này có thể có ích cho những ai mới bắt đầu tìm hiểu, như mình của 7 tháng trước.
Lần đầu tiên viết bài về công nghệ nên có lẽ vẫn còn nhiều thiếu sót mong các huynh đài trong giới giang hồ lập trình thiết kế thương tình lượng thứ.